پس از آزادی افغانستان از چنگ بریتانیا، افغانستان وارد یک دوره تازه شد.
به باور برخی آگاهان، هرچند سربازان شاه در آن هنگام سازوبرگ‌های نظامی چندانی در اختیار نداشتند؛ اما انگیزه‌ی آزادی‌خواهانه آنان سبب شد تا توافق سیاسی میان نظام شاهی وقت و بریتانیا به میان آید و سرانجام افغانستان آزادی‌اش را از بریتانیا بگیرد.
نبرد در برابر بریتانیا در سوم ماه می ۱۹۱۹ میلادی برابر با ۱۲۹۸ خورشیدی از ولایت‌های ننگرهار، پکتیا و قندهار آغاز شد.
واحد طاقت، آگاه مسایل نظامی گفت: «جبهه قندهار، جبهه پکتیا و ننگرهار از جبهه‌های بود که نبرد می‌کردند. صالح محمد خان در جبهه ننگرهار و نادر خان در پکتیا فرمانده‌هان جنگ بودند و قندهار در جنگ درست پیش رفت و با بریتانیا برابر بودیم. به این معنا که نه پیشرفت کردیم و نه عقب‌گرد.»
امین الله احساس، آگاه مسایل سیاسی گفت: «در جنگ سوم میان افغانستان و بریتانیا افغان‌ها تنها در جبهه جنوب موفق بودند و در جبهه جلال‌آباد و قندهار چندان پیشرفتی نداشتند و در آن زمان تنها در جبهه جنوب به فرماندهی نادر خان مقاومت کرده و تا حدی موفق باشند، از لحاظ تجهیزاتی هم افغانستان وسایل زیاد نداشت.»
در آن روزها جنگ جهانی اول پایان یافته بود و شاه امان الله با انگیزه دادن به شهروندان کشور برای گرفتن آزادی افغانستان دست به کار شد.
فیاض صافی، آگاه سیاسی گفت: «تمامی سیاست‌مداران بریتانیا در آن زمان به این نتیجه رسیده بودند که باید از بریتانیای باقی مانده محافظت کنند و بالای آن حاکمیت کنند و به فکر ساختن دوباره آن شوند و از دست درازی دست کشند. بریتانیا در آن زمان خیلی ضعیف شده بود.»
سه روز بعد یعنی در ششم ماه می، بریتانیا علیه افغانستان اعلام جنگ داد و نیروهای نظامی هند بریتانیایی بسیج شدند و جلال‌آباد و کابل را بمبارد کردند.
این جنگ که به نام جنگ استقلال نیز یاد می‌شود، فرجامین نبرد نظامی افغانستان و بریتانیای وقت بود که سرانجام در سوم جون ۱۹۱۹ میلادی درخواست آتش‌بس شد و هیاتی به رهبری علی احمد خان از افغانستان و همیلتون گرانت به نمایندگی از بریتانیای وقت در راولپندی به مذاکره پرداختند.
در نتیجه معاهده راولپندی در هشتم آگست ۱۹۱۹ امضا شد.
جاوید مهمند، استاد دانشگاه گفت: «من فکر می‌کنم دو استراتیژی که امان الله خان در پیش گرفته بود. استراتیژی فشار و مذاکره بود و سیاست فشار باعث شد که بریتانیایی‌ها آتش بس را قبول کنند و دوم استراتیژی مذاکره بود که بر همین اساس مذاکرات زیادی صورت گرفت.»
پس از آن در ۲۲ نوامبر ۱۹۲۱ معاهده راولپندی در کابل امضا شد و این معاهده استقلال داخلی و خارجی افغانستان را تضمین کرد و بریتانیا آزادی افغانستان را به رسمیت شناخت.